Günlük hayatta alışveriş yapmak, yemek yemek gibi amaçlarla ziyaret ettiğimiz AVM, market, mağaza gibi yerlerde “Çalınan ve kaybolan eşyalarınızdan müessesemiz sorumlu değildir.” yazısını sıklıkla görmekteyiz. Bu yerlerde kişilerin eşyalarının çalınması ya da kaybolması durumlarına da sıklıkla rastlanmakta ve bu tür uyuşmazlıklar yargı mercilerinin önüne gelmektedir.
Peki işletmelerin kullandıkları “Çalınan ve kaybolan eşyalarınızdan müessesemiz sorumlu değildir.” uyarılarının hukuken bir anlam ve önemi var mıdır? Gerçekten de bu tarz işletme ve müesseselerde yaşanan kaybolma ve hırsızlık olaylarında sorumluluk tamamen eşyanın sahibine mi aittir? Bu sorunun cevabının ‘’hayır’’ olduğu rahatlıkla söylenebilir.
Yargıtay’a göre “Çalınan ve kaybolan eşyalarınızdan müessesemiz sorumlu değildir.” yazısının hukuken bir geçerliliği yoktur.
Yargıtay 13. Hukuk Dairesi, 2013/5258 E., 2013/15220 K. sayılı kararında çalınan veya kaybolan eşyalar bakımından olayın gerçekleştiği işletme ve müesseselerinin de sorumluluğu bulunduğuna hükmetmiştir. Kararda bir müessesede alışveriş yapılması esnasında yaşanan bir hırsızlık olayında kişinin eşyalarının güvenliği için gerekli özeni göstermesinin yanında müessese tarafından da yeterli güvenlik önlemlerinin alınması gerekliliğine vurgu yapılmış, kişinin eşyasının çalınması bakımından eşyanın sahibi ve müessese sahibi şirket birlikte kusurlu bulunmuştur.
İlgili karara göre;
‘’…Dava, çalınan çanta nedeniyle gerekli güvenlik tedbirlerini almayan mağazaya karşı maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
Davalı şirkete ait mağaza da güvenlik kamerasının bulunmadığı dosya kapsamı ile sabittir.
Sıradan bir işyeri olmayan davalı şirkete ait mağazaya gelen müşterinin mal güvenliğini özellikle kendi muhafazasına terk edilmiş bir eşyasını asgari özen yükümlülüğüyle korumak ve kollamak zorunda bulunduğu davalı şirkete ait işyerine gelen müşterinin yapılan reklam ve hizmete güvenerek geldiği, müşterilerin davalının hakimiyeti alanında olduğu, müşterilerin zararlandırıcı eylemlerden korunması gerektiğinin kabulü zorunludur.
Her olayın kendi içinde incelenip değerlendirilmesi gerekir. Kişilerin kişisel eşyalarını korumada kendilerinden beklenen özeni gösterdiklerini kanıtlamaları gerekir.
Davalıya ait mağazada alış veriş için bulunan davacının avize baktığı sırasında çantasını yanındaki alışveriş arabasına bıraktığı ve çantanın bulunduğu yerden çalındığı, güvenlik zaafiyeti bulunduğu, davacının da çantasını kontrolsüz bir şekilde alışveriş arabası içerisine bıraktığı dolayısı ile çantanın çalınması nedeni ile oluşan zararda tarafların müterafik kusurlarının bulunduğu sonucuna varıldığından maddi tazminat istemi yönünden tarafların müterafik kusur oranlarının tespiti yönünde inceleme yapılarak hasıl olacak sonuca uygun karar verilmesi gerekir..."
Neticede mağazalarda, marketlerde, AVM’lerde dolaşma, yeme-içme, alışveriş faaliyetleri gerçekleştirilirken kişilerin eşyalarının güvenliği için gerekli özeni göstermesi gerekliliği kadar müesseselerin yeterli güvenlik önlemlerini de alması gerekir. Bu noktada müesseselerin duvarlarına astıkları “Çalınan ve kaybolan eşyalarınızdan müessesemiz sorumlu değildir.” uyarısının hukuken bir geçerliliği yoktur.
Benzer durumlarla karşılaşmanız durumunda, çalınan veya kaybolan eşyanız sebebiyle uğradığınız zararın tazmini için olayın yaşandığı müessese sahibine karşı hukuki yollara başvurmanız mümkündür. Eşyanızın güvenliği için gerekli özeni gösterdiğinizi ispatlamanız durumunda zararın tamamından yeterli güvenlik önlemlerini almayan müessese sorumlu olacaktır.