İkamet (Oturma) İzni Nasıl Alınır?

OTURMA (İKAMET) İZNİ NASIL ALINIR?
Yabancılar için oturma (ikamet) izni vize süresinden, vize muafiyetinin tanıdığı süreden ya da 90 günden fazla kalmak isteyen yabancıların alması gereken izin türüdür. Oturma izni almak isteyen yabancıların öncelikle e-ikamet web sitesinden online randevu alması sonra da gerekli belgelerle birlikte randevu saatinde yabancının bulunduğu yerdeki İl Göç İdaresine başvurmaları gerekmektedir. Başvurunun reddedilmesi durumunda yabancının bu karara itiraz hakkı ve ilgili red işleminin iptali için iptal davası açma hakkı mevcuttur.
Oturma (ikamet) iznine ilişkin usul ve esaslar temel olarak 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunda, 5683 sayılı Yabancıların Türkiye'de İkamet ve Seyahatleri Hakkında Kanunda ve Pasaport Kanununda düzenlenmektedir.
Yabancılar İçin Oturma (İkamet) İzni Nedir?
Yabancılar için oturma (ikamet) izni vize süresinden, vize muafiyetinin tanıdığı süreden ya da 90 günden fazla kalmak isteyen yabancıların alması gereken izin belgesidir. Yabancının ne kadar süre Türkiye’de kalabileceği bu belgede düzenlenmektedir.
Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanun md. 19 hükmüne göre;
“Türkiye’de, vizenin ya da vize muafiyetinin tanıdığı süreden ya da doksan günden fazla kalacak yabancıların ikamet izni almaları zorunludur. Oturma izni, altı ay içinde kullanılmaya başlanmadığında geçerliliğini kaybeder.”
Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu'na göre Türkiye'ye girişleri yasak olmayan ve Pasaport Kanunu hükümlerine göre ülkeye giriş yapan yabancılar Türkiye'de oturma (ikamet) hakkına sahiptir.
Oturma (İkamet) İzni Süresi
Oturma (ikamet) izninin süresi, başvurulan oturma izni türüne göre değişiklik göstermekte olup süre 30 gün ila 5 yıl arasında değişmektedir.
Oturma izni türlerine göre oturma izni süreleri aşağıdaki gibidir;
- Kısa Dönem İkamet İzni: Kural olarak en fazla ikişer yıl olacak şekilde verilebilmektedir.
Türkiye’de çalışmayan ancak yatırım yoluyla oturma izni alacaklar ile bu kişilerin yabancı eşi, kendisinin veya eşinin ergin olmayan veya bağımlı yabancı çocuğuna ve KKTC vatandaşlarına en fazla 5 yıllık sürelerle verilmektedir.
Türkiye’de yükseköğrenimini tamamlayanlardan mezuniyet tarihinden itibaren 6 ay içerisinde müracaat edenlere verilecek ikamet izinleri bir defaya mahsus olmak üzere en fazla 1 yıl süreli verilmektedir.
Türkçe öğrenme kursuna katılacaklara ise oturma izni en fazla 2 defa ve her defasında ikişer yıllık sürelerle verilmektedir.
Aile İkamet İzni: Her defasında en fazla 3 yıllık için verilmektedir. Ancak aile oturma izni, destekleyicinin ikamet izni süresini aşamaz.
- Öğrenci İkamet İzni: Yabancının öğrenim süresini kapsayacak şekilde verilir. Ayrıca, yabancı öğrencinin öğrenim süresi 1 yıldan kısa ise öğrenci oturma izni öğrenim süresini aşamaz.
Kamu kurum ve kuruluşları aracılığıyla Türkiye’ye gelerek öğrenim görecek yabancılara da öğrenim süresi boyunca oturma izni verilebilir.
Bakım ve masrafları gerçek veya tüzel kişi tarafından üstlenilen ilk ve orta derecede öğrenim görecek yabancılara, velilerin veya yasal temsilcilerinin muvafakatiyle öğrenimleri süresince 1’er yıllık sürelerle öğrenci oturma izni verilebilir veya uzatılabilir.
Uzun Dönem İkamet İzni: Başvuruda bulunan yabancıya süresiz olarak verilir.
İnsan Ticareti Mağduru İkamet İzni: 30 gün süreli olarak verilir. Bu süre en fazla altışar aylık sürelerle uzatılabilir ancak bu süreler toplamda 3 yılı geçemez.
- Turizm ikamet/oturma izni, tedavi amaçlı oturma izni ve gayrimenkul alarak ikamet (oturma) izni, en fazla ikişer yıllık sürelerle verilir.
- İnsani Oturma İzni: Bu iznin kaç yıllık süre için verileceğine başvuran yabancının durumuna göre başvuruyu yapan il göç idaresi karar vermektedir. Bu süre ise İçişleri Bakanlığının belirlediği sürelerle sınırlıdır ve Göç İdaresi Genel Müdürlüğü onayı alınarak verilmektedir. Ancak genelde 1 yıldır.
Oturma (İkamet) İzni Türleri
Türk hukuku bakımından 6 tür oturma izni bulunmaktadır. Yabancının statüsünün ve hukuki durumunun belirlenmesi ve buna göre ikamet izni türü belirlenerek başvuru yapılması oldukça önemlidir.
İkamet izni çeşitleri şunlardır:
- Kısa dönem ikamet izni (turistik, tedavi amaçlı, gayrimenkul alarak ve diğer)
- Uzun dönem ikamet izni,
- Öğrenci oturma izni,
- Aile oturma izni,
- İnsani ikamet izni,
- İnsan ticareti mağduru oturma izni.
→ Oturma (İkamet) izni türleri hakkında detaylı bilgiye buraya tıklayarak erişebilirsiniz.
Oturma (İkamet) İznini Hangi Yabancılar Alabilir?
Türkiye’de ikamet izni alma genel şartları, Türkiye’ye girişine izin verilmeyen kişilerden olmamak ve vize verilmeyecek kişilerden olmamaktır.
Oturma (İkamet) İzni Verilmeyen Yabancılar
Türkiye’de ikamet izni verilmeyen yabancılar şunlardır:
- Pasaportu, pasaport yerine geçen belgesi, vizesi veya ikamet ya da çalışma izni olmayanlar ile bu belgeleri ya da izinleri hileli yollarla edinildiği veya sahte olduğu anlaşılan,
- Vize, vize muafiyeti veya ikamet izin süresinin bitiminden itibaren en az 60 gün süreli pasaport veya pasaport yerine geçen belgesi olmayan,
- Türkiye’ye girişleri yasaklı olan,
- Kamu düzeni veya kamu güvenliği açısından sakıncalı görülen,
- Kamu sağlığına tehdit olarak nitelendirilen hastalıklardan birini taşıyan,
- Suçluların geri verilmesine esas olan suç veya suçlardan sanık ya da hükümlü olan,
- Kalacağı süreyi kapsayan geçerli bir sağlık sigortası bulunmayan,
- Türkiye’ye giriş, Türkiye’den geçiş veya Türkiye’de kalış amacını haklı nedenlere dayandıramayan,
- Türkiye’de kalacağı sürede, yeterli ve düzenli maddi imkana sahip olmayan,
- Vize ihlalinden veya önceki ikamet (oturma) izninden doğan borç ve cezaları ödemeyi kabul etmeyen, kişilerden olmamak Türkiye’de oturma (ikamet) izni alma genel şartlarıdır.
Oturma (İkamet) İzni Olmadan Türkiye’de Kalmak Mümkün Müdür?
Oturma (ikamet) izni olmadan Türkiye’de kalmak kural olarak mümkün değildir. Ancak, yabancılar vize ve vize muafiyetinin sağladığı süre boyunca, oturma izni gerekmeksizin Türkiye’de kalabilirler. Ayrıca, ikamet izninden muaf olan yabancılar da yeniden bir oturma izni almadan Türkiye’de kalabilirler.
Oturma (İkamet) izni almadan Türkiye’de kalabilecek kişiler şunlardır:
- Çalışma iznine sahip olan yabancılar, (Çalışma izni ikamet izni yerine geçmektedir. Yabancı çalışma izni süresi boyunca ikamet hakkına da sahiptir.)
- Göçmen Belgesi olan yabancılar,
- Geçici Koruma Belgesi sahibi olan kişiler,
- Çıkma izni ile Türk vatandaşlığını kaybeden kişiler,
- Vatansız Kişi Kimlik Belgesine sahip olan yabancılar,
- Türkiye’de görev yapan diplomasi ve konsolosluk memurları ve Dışişleri Bakanlığı tarafından bildirilen yakınları,
- Geçerli Uluslararası Koruma Başvuru Sahibi Kimlik Belgesi, Uluslararası Koruma Statüsü Sahibi Kimlik Belgesi, Kayıt Belgesi bulunan yabancılar.
Oturma (İkamet) İzni İçin Gereken Belgeler
Oturma izni almak isteyen yabancıların öncelikle Türkiye’ye mevzuata uygun şekilde giriş yapmış olmalıdır. Türkiye'ye yasal olarak giriş çıkış şartlarından biri giriş çıkışların sınır kapılarından yapılmasıdır. İkinci şart ise giriş ve çıkışta pasaport veya pasaport yerine geçen belge gösterilmesidir. Yabancıların yasal olarak Türkiye'ye giriş yapabilmeleri için pasaport gösterme şartına ek olarak vize almaları gerekmektedir. Türkiye'de yasa dışı olarak bulunan veya Türkiye'ye girişleri engellenen yabancılar Türkiye'de ikamet izni alamayacaklardır.
Oturma (ikamet) izni için gereken belgeler başvurulan oturma izni türüne göre değişiklik göstermektedir.
İkamet (oturma) izni başvurusunda bulunacak yabancıların kendi ülkelerinden belge alıp il göç idarelerine ibraz etmeleri gerektiğinde, bu belgelerin apostil şerhli ve noter onaylı Türkçe tercümesiyle ibraz edilmesi zorunludur.
→ Oturma izni başvuru türlerine göre başvuru formu örnekleri ve istenilen belgeler listesine buraya tıklayarak erişebilirsiniz.
Oturma (İkamet) İzni Başvuru Usulü ve Süreci
Oturma (ikamet) izni başvurusu için öncelikle e-ikamet web sitesinden online ön başvuru yapılmalıdır.
Oturma izni başvurusu için açılan sitede “İlk Kez İkamet İzni Başvurusu Yapıyorum” seçeneği seçilip istenilen bilgiler doğrultusunda ön kayıt formu doldurulmalıdır.
Ön başvuru aşaması online şekilde tamamlandıktan sonra yabancıya bir randevu verilmektedir. Yabancı istenilen belgelerle birlikte randevu gün ve saatinde oturmak istediği il/ilçedeki İl/İlçe Göç İdaresine giderek başvurmalıdır. Ayrıca yapılacak başvuru türüne göre Valiliklere oturma izni başvurusunda bulunulması da mümkündür.
Yabancının oturma izni başvurusunu yasal temsilcisi veya avukatı aracılığıyla yapması da mümkündür. Ancak bu durumda yabancının da başvuruda hazır bulunması istenebilir.
Oturma izni başvurusu, kanuna göre en geç 90 gün içerisinde sonuçlandırılmalıdır. Bu süre, bilgi ve belgelerin yetkili makama teslim edildiği tarihten itibaren başlamaktadır. Uygulamada, oturma izni ortalama 10-30 gün içerisinde, insani oturma izni ise ortalama 3-6 ay içerisinde çıkmaktadır.
Oturma İzni Ücretleri 2025
İkamet izni belgeleri, 210 sayılı Değerli Kâğıtlar Kanunu uyarınca değerli kâğıt kapsamında olup, miktarı her yıl Maliye Bakanlığınca belirlenen bir belge bedeline tabidir. Belge bedelinden herhangi bir ülke vatandaşı için muafiyet söz konusu değildir.
31 Aralık 2024 tarihli ve 32769 sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliği ile belirlenen 01.01.2025 tarihinden geçerli olacak ikamet izni belgesi bedeli aşağıda belirtilmiştir.
- İkamet İzni Belge Bedeli → 810,00-TL
- İkamet İzni Harç Tutarı 1 aya kadar her gün için 292,70 Türk Lirasıdır. (Bu tutar ilk ay için tezkere başına 549,60 TL’den az, 2.824,70 TL’den çok olamaz.)
- 1 aydan sonraki her ay için 1.876,70 Türk Lirasıdır.
- Belirtilen ikamet izni harç tutarları herhangi bir ülke grubuna dahil olmayan Sırbistan, Fiji, Norveç, Kuzey Mariana Adaları ülke vatandaşları için uygulanmaktadır.
Çek Cumhuriyeti, Danimarka, İrlanda, Kosova, Nepal, Sri Lanka, Suriye ve Türkmenistan 2011 yılından itibaren karşılıklılık ilkesi çerçevesinde ikamet izni harcından muaf tutulmuştur.
Yararlı Linkler
→ Oturma izni ön kayıt başvurusu için e-ikamet web sitesine buraya tıklayarak erişebilirsiniz.
→ Oturma izni başvuru türlerine göre başvuru formu örnekleri ve istenilen belgeler listesine buraya tıklayarak erişebilirsiniz.
→ Oturma (İkamet) izni türleri hakkında detaylı bilgiye buraya tıklayarak erişebilirsiniz.
→ Yabancılar İletişim Merkezi (YİMER): Yabancılar ikamet iznine ilişkin soru ve sorunlar için Yabancılar İletişim Merkezi'nin (YİMER) yurt içinden 157 ve yurt dışından +90 312 157 11 22 numaralı telefonlarından ayrıntılı bilgi alınabilmektedir.
Yabancılar Hukuku Avukatlık ve Danışmanlık Ücretleri 2025
Yabancılar hukuku avukatlık ve danışmanlık ücretleri müvekkil ile avukat arasında somut olayın özelliklerine göre değişkenlik gösterir ve taraflar arasında serbest bir biçimde belirlenmektedir. Barolar belirli aralıklarla yol gösterici olması sebebiyle asgari ücret tarifeleri yayınlamaktadırlar. Hukuk Büromuz tarafından Ankara Barosu Avukatlık Tavsiye Ücret Tablosu dikkate alınmaktadır. Söz konusu tarifeler Baroların bulunduğu şehrin ve genel olarak ülkenin ekonomik koşulları, avukatların çalışma şartları ve ilgili diğer parametreler baz alınarak düzenlendiğinden bu tarifeler uygulamadaki ortalama ücretlere tekabül etmektedir. Ancak yine de belirtmek gerekir ki dava türü aynı olsa bile her iş kendi özelinde farklı iş ve işlemler gerektirdiğinden her dosya için belirlenen ücretlendirme farklı olabilir. Ayrıca Türkiye Barolar Birliği de her yıl asgari ücret tarifesi yayınlamaktadır. Bu noktada tekrar hatırlatmak gerekir ki Avukatlık ücretleri avukat ve müvekkil arasında; asgari ücret tarifesi, çalışma saatleri, davaya hazırlık süreci, delil toplama işlemleri, savunma stratejilerinin belirlenmesi, duruşmalar, müvekkil ile iletişim, avukatın deneyimi, uzmanlığı, bulunduğu şehir veya bölge gibi faktörlere bağlı olarak değişkenlik göstermektedir. ,
Önemle belirtmek gerekir ki bu yazıdaki bilgilerin tamamı genel bir bilgilendirme içermekte olup hukuki danışmanlık ve reklam gibi algılanmamalıdır. Yaşanılan her bir olay ve uyuşmazlığın bağımsız biçimde ayrı bir hukuki değerlendirmeye tabi tutulması gerekir. Ayrıca her bir hukuki konu ve meselenin çözümü uzman bilgisi gerektirmektedir. Bu sebeple de karşı karşıya kaldığınız hukuki uyuşmazlıklar ve olaylar için yetkin bir avukattan hukuki danışmanlık almanızı, Yargıya taşınan uyuşmazlıklar açısından da dosyalarınızı yetkin bir avukat aracılığı ile takip etmenizi öneririz. Yukarıdaki makale ile ilgili olarak veya her türlü hukuki destek ve danışmanlık için büromuzla iletişime geçebilirsiniz.
İletişim Formu
YASAL UYARI
Bu sitede bulunan her türlü bilgi, yazı ve yapılan açıklamalar 1136 sayılı Avukatlık Kanunu ve Türkiye Barolar Birliği’nin meslek kuralları bağlamında bilgilendirme amaçlı olup reklam amacı taşımaz. Bu nedenle, haksız rekabet yaratıldığı şeklinde yorumlanmamalıdır. Ziyaretçiler ve Müvekkillerin, Sitede yayımda olan bilgiler nedeniyle zarara uğradıkları iddiası bakımından Hukuk Büromuz herhangi bir sorumluluk kabul etmemektedir.