Konut ve Çatılı İşyeri Kiracısının Yükümlülükleri

Kira sözleşmesi, tarafların hak ve sorumluluklarını belirleyen bir çerçeve sunmanın yanı sıra, kiracının yerine getirmesi gereken çeşitli yükümlülükleri de kapsamaktadır.

Sözleşmede belirtilen şartlara uyulması, hem kiracının haklarının korunmasına hem de mülk sahibinin beklentilerinin karşılanmasına yardımcı olur. Şimdi, kiracının bu sözleşme doğrultusunda üstlendiği yükümlülüklere daha yakından bakalım.

Konuyu daha iyi anlamak için kira sözleşmesinin temel unsurlarına kısaca göz atalım.

Kira sözleşmesi, kiracı ile ev sahibi arasında karşılıklı hak ve sorumlulukların belirlendiği, yazılı veya sözlü olarak düzenlenebilen bir belgedir. Ancak, yazılı sözleşmeler olası anlaşmazlıklarda tarafların haklarını daha net bir biçimde ortaya koyduğundan kira sözleşmeleri genelde yazılı şekilde yapılmaktadır.

Sözleşmelerde genellikle aşağıdaki hususlara yer verilir:

• Kira Bedeli ve Ödeme Şartları: Kiracının her ay belirlenen tarihte kira bedelini ödemesi, peşinat ve depozito tutarlarının belirlenmesi.
• Kullanım Amacı ve Süresi: Kiralananın hangi amaçla kullanılacağı (ikamet, işyeri vb.) ve kira süresinin başlangıç ve bitiş tarihleri.
• Tarafların Hak ve Yükümlülükleri: Kiracının ve ev sahibinin hangi durumlarda hangi hakları kullanabileceği ve yükümlülüklerini nasıl yerine getireceği.

Ayrıca;

Kira sözleşmelerinin artık e-devlet üzerinden yapılabileceğini biliyor muydunuz? Bu konuya dair yazımıza göz atabilirsiniz.

Günümüzde birçok kişi ev sahibi olmayabiliyor ve kirada yaşamayı tercih ediyor. Kiracı olmanın bazı avantajları olsa da, kiracının da yerine getirmesi gereken çeşitli yükümlülükler bulunmaktadır. Bunlar arasında en temel olanı, kira bedelini zamanında ödemek, kiralanan mülkü özenle kullanmak ve sözleşme şartlarına uymaktır. Kiracının ayrıca, mülkün bakımını yapmak, izinsiz tadilat yapmamak ve kiralanan alanı amacına uygun şekilde kullanmak gibi sorumlulukları vardır. Şimdi bunları tek tek inceleyelim.

a. Kira Bedelinin Zamanında Ödenmesi

Kiracının en temel yükümlülüklerinden biri, kira bedelini sözleşmede belirtilen miktar ve tarihlerde ödemektir. Gecikme durumunda, çoğu sözleşmede gecikme faizi uygulanır. Düzenli ödeme yapmamak, sözleşmenin feshi veya hukuki yollara başvurulmasına neden olabilir.

b. Depozito ve Güvence Bedelleri

Depozito, kiralananın sözleşme sonunda iade edilmeden önce oluşabilecek zararların karşılanması amacıyla alınır. Kiracı, evde meydana gelen olağan aşınma dışında zararlar oluştuğunda, depozitodan bu zararların karşılanmasını kabul eder. Sözleşme bitiminde, kiralananın teslimi sırasında bir inceleme yapılır ve depozitonun iade edilip edilmeyeceği belirlenir.

• Kiralananın Kullanımı ve Korunması

a. Sözleşme Kapsamında Kullanım

Kiracının, kiralananı sözleşmede belirtilen kullanım amacı doğrultusunda kullanması gerekir. Örneğin, ikametgah olarak kiralanmış bir konutu ticari amaçla kullanmak sözleşme ihlali sayılabilir. Ev sahibinin izni olmadan kullanım amacının değiştirilmesi genellikle sözleşmede yasaklanmıştır.

b. Düzenli Bakım ve Temizlik

Kiracının, kiralananın günlük kullanımından kaynaklanan olağan aşınma dışındaki zararları önlemek için düzenli bakım ve temizlik yapması beklenir. Bu kapsamda:

• İç Mekan Bakımı: Duvarların, zeminlerin, tesisatların düzenli temizliği ve basit tamirat işlemleri.
• Dış Mekan ve Ortak Alanların Kullanımı: Apartman veya site gibi yerlerde ortak kullanım alanlarına zarar verilmemesi, düzenli temizlik ve çevreye saygı gösterilmesi.

c. Olağan Aşınma ve Zararların Tazmini

Kiracının evde meydana gelen zararları, normal kullanım sonucu oluşan olağan aşınmanın dışındaki her türlü hasar için tazmin yükümlülüğü bulunmaktadır. Bu durum, ev sahibi tarafından yapılan inceleme sonucu belirlenir. Kiracı, ev sahibine zararları bildirmek ve onarımlar için gerekli izinleri almak durumundadır.

• Teknik ve Yapısal Konular

a. Tesisat ve Donanımın Korunması

Kiracı, evde bulunan tesisat (elektrik, su, ısıtma sistemleri) ve sabit donanımların (mutfak dolapları, banyo armatürleri) zarar görmemesi için özen göstermelidir. Bu tür donanımlarda oluşan hasarların, kiracının ihmalinden kaynaklanması durumunda onarım masraflarını kiracı ödeyebilir.

b. Değişiklik ve Tadilatlar

Kiracının, evde herhangi bir tadilat yapması veya yapısal değişikliklerde bulunması için ev sahibinin önceden yazılı iznini alması gerekmektedir. İzinsiz yapılan müdahaleler, sözleşmenin ihlali sayılabileceği gibi, eski haline getirilmesi talebine de yol açabilir.

c. Acil Durumlar ve Bakım Bildirimi

Kiracının, evde meydana gelen acil durumlar (su sızıntısı, elektrik arızası gibi) hakkında ev sahibini derhal bilgilendirmesi gerekmektedir. Böylece, oluşabilecek daha büyük hasarların önüne geçilmesi sağlanır.

a. Sözleşmeye Uyum

Kiracı, kira sözleşmesinde belirtilen tüm şartlara uymak zorundadır. Sözleşmede yer alan kurallar, kiracının evde ve apartman gibi ortak yaşam alanlarında diğer sakinlerle uyumlu bir şekilde yaşamasını sağlayacak düzenlemeleri de kapsar.

b. İhtar ve Fesih Prosedürleri

Kira sözleşmesinde, taraflardan birinin yükümlülüklerini yerine getirmemesi durumunda hangi prosedürlerin izleneceği belirtilir. Örneğin:

• Ödeme İhmalinde: Kiracı, kira bedelini ödemediğinde, ev sahibi ihtarname göndererek kiracıyı düzeltmeye çağırabilir. Belirlenen süre sonunda ödeme gerçekleşmezse, sözleşmenin feshi söz konusu olabilir.
• Bakım ve Onarım Konusunda: Kiracının bildirdiği hasarları ihmal etmesi, ev sahibinin müdahalesini gerektirebilir.

c. Sigorta ve Ek Güvenceler

Bazı kira sözleşmelerinde, kiracının kiralananı kullanırken oluşabilecek kazalara veya hasarlara karşı sigorta yaptırması istenebilir. Bu, hem kiracıyı hem de ev sahibini olası maddi kayıplardan korumak için alınan bir önlemdir.

Kiracının yükümlülükleri, sadece kira bedelinin ödenmesiyle sınırlı değildir. Kiralananın korunması, düzenli bakımının yapılması, sözleşme şartlarına uyulması ve olası zararların giderilmesi gibi pek çok unsuru içerir. Hem kiracı hem de ev sahibi, karşılıklı hak ve sorumluluklarını bilerek hareket ettiğinde, uzun süreli ve sorunsuz bir kira ilişkisinin temelleri atılmış olur. Kiracılar, sözleşmelerini imzalamadan önce tüm şartları dikkatlice okumalı ve gerektiğinde hukuki danışmanlık almalıdır. Böylece, hem maddi hem de hukuki anlamda olası sıkıntıların önüne geçilebilir.

Bu kapsamlı değerlendirme, kiracının sözleşmedeki yerini ve yükümlülüklerini her açıdan ele alarak, kiracının sorumluluklarını ve dikkat etmesi gereken hususları ortaya koymaktadır.

Kira hukuku ile ilgili bilmeniz gerekenler için buraya tıklayın.