Delil Nedir? Neler Delil Olabilir? WhatsApp Yazışması Delil Olabilir Mi?

Teknolojinin hızla gelişmesi, dijital platformlarda yapılan yazışmaları günlük yaşamımızın vazgeçilmez bir unsuru haline getirdi. Bu bağlamda, WhatsApp gibi mesajlaşma uygulamalarında gerçekleşen yazışmaların hukuk ve ceza davalarında delil olarak kullanılıp kullanılamayacağı sorusu önem kazandı.

Hukuk ve ceza davalarında delillerin niteliği, mahkemelerin karar süreçlerinde kritik bir rol oynadığı hepimizin malumudur. Teknolojinin, tıpkı gündelik hayatımız gibi, hukuki süreçleri de etkilediği söylenebilir mi?

Birçoğumuzun gün içinde defalarca kullandığı WhatsApp gibi uygulamalarda yer alan mesajlar, görüntüler, videolar ve ses kayıtları mahkemede delil olarak değerlendirilebilir mi?

Teknolojik gelişmeler hayatımızı kolaylaştırırken aynı zamanda birçok yeni soruyu da beraberinde getiriyor. Şimdi gelin, bu konuyu daha detaylı bir şekilde ele alalım.

Delil, hukuki bir olayın veya uyuşmazlığın ispatında kullanılan bilgi, belge veya şahit gibi unsurları ifade eder. 

Delillerin temel özelliklerinden biri hukuka uygun şekilde elde edilmiş olmalarıdır. Ayrıca belirtmek gerekir ki hukuka uygun olarak elde edilen her bilgi ve belge hukuk sisteminde delil olarak kabul edilmeyebilir. Hukuk sistemlerinde, delillerin kabul edilebilirliği ve değerlendirilmesi mahkemelerin takdir yetkisi kapsamındadır.

Delil türleri genel olarak şu şekilde sınıflandırılabilir:

Belgesel Deliller: Yazılı belgeler, Dijital veriler.

Tanık Beyanları: Duruşma esnasında şahitlerin(tanıkların) verdiği ifadeler.

Fiziksel Deliller: Bir suç mahallinde görülebilen veyahut dokunulabilen delillerdir. ( Silah, Mermi Çekirdekleri vb.)

Dijital Deliller: E-postalar, mesajlaşma kayıtları, fotoğraflar ve video kayıtları.

Mahkemelerde delil olarak sunulabilecek unsurlar çeşitlidir. Aşağıdaki sayılan unsurlar da delil olarak sunulabilir:

1. E-posta yazışma kayıtları.

2. Telefon görüşme kayıtları (Mahkeme kararıyla elde edilmişse).

3. Fotoğraflar ve video kayıtları.

4. Sosyal medya paylaşımları.

5. Banka dekontları veya finansal belgeler.

WhatsApp, günümüzde bireylerin en sık kullandığı mesajlaşma uygulamalarından biridir. Bu platformda yapılan yazışmaların delil olarak mahkemelerde kabul edilip edilmediği konusu önemli bir yer tutar.

• Hukuka Uygunluk: Yazışmanın hukuka uygun yollarla elde edilmiş olması gerekir. Hukuka aykırı olarak elde edilen deliller genellikle mahkemelerde kabul edilmez.
• Gerçeklik ve Doğrulama: Yazışmanın gerçekliğinin teknik inceleme ve bilirkişi raporlarıyla kanıtlanması gerekir.
• Bağlam: Mesajların anlamını tam olarak ortaya koymak için bağlamından koparılmadan bir bütün olarak sunulması önemlidir.

Yargıtay kararları, WhatsApp yazışmalarının özellikle borç, tazminat ya da aldatma gibi davalarda önemli bir delil olarak değerlendirilebileceğini göstermektedir.

…Yargıtay 13. Hukuk Dairesi tarafından (2017/1014 E., 2020/4488 K. sayılı ilam) alacak davalarında mail, whatsapp, facebook gibi elektronik ortamlarda yapılan yazışmalar belge ve delil niteliğinde olduğuna ilişkin içtihatlar geliştirildiğini, boşanma protokolü gereği davacının davalıdan yüklü miktarda alacaklı olduğunu, yerel Mahkeme huzurunda dinlenen tanığın vermiş olduğu yeminli ifadesinde, müvekkilinin davalıya borç verdiği ve davalının... (YARGITAY 3. Hukuk Dairesi 2023/2986 E. , 2024/1491 K. )

Ayrıca,

Yargıtay, bazı davalar açısından WhatsApp yazışmalarının delil niteliği başlangıcı olarak değerlendirilebileceğini de belirtmiştir.

…Somut olaya gelince; önceki bozma kararında da belirtildiği üzere taraflar arasındaki whatsapp yazışmalarının delil başlangıcı niteliğinde belge olduğu, yazışmalar ve dinlenen davacı tanıklarının beyanları ile davacının borçları nedeniyle icrada satışa çıkarılan dava konusu taşınmazın davalı ... tarafından emaneten satın alınacağı, borç ödendiğinde ise taşınmazın davalı ... tarafından davacıya geri verileceğinin kararlaştırıldığı, davada ileri sürülen inançlı işlem iddiasının yazılı delil başlangıcı ve tanık anlatımları ile ispatlandığı anlaşılmaktadır…  (YARGITAY 1. Hukuk Dairesi 2023/4948 E. , 2024/5420 K. )

"Delil başlangıcı" kavramı, hukuk dünyasında bir olay ya da iddianın gerçekliğine işaret eden ilk işaretler olarak tanımlanabilir. Daha açık bir ifadeyle, kesin bir delilin henüz mevcut olmadığı durumlarda, o delile ulaşmayı sağlayacak ipuçları delil başlangıcıdır. Bu kavram, yargı süreçlerinde çok kritik bir rol oynar çünkü olayın ya da iddianın somut delillerle desteklenmesini sağlayan ilk adımı temsil eder.

Delil başlangıcı, mahkemelerin daha detaylı inceleme yapması ve sonuca ulaşması açısından kritik bir adımdır. Bu ipuçları, kesin delile dönüştürülebilecek nitelikte olduğu sürece, davanın yönünü büyük ölçüde etkileyebilir. Örneğin, bir e-posta yazışması, bir sözleşmenin varlığını ispatlayan ana delilin bulunmasına yol açabilir.

Dijital yazışmalar, çeşitli dava türlerinde delil olarak kullanılabilir. 

Örneğin;

• Boşanma Davaları: Sadakatsizlik, şiddet ya da tehdit içeren mesajların delil olarak sunulması sıkça görülür.
• Ceza Davaları: Tehdit, dolandırıcılık ya da şantaj suçlarına ilişkin mesajlar.
• Ticari Davalar: Sözleşmelerle ilgili uyuşmazlıkları kanıtlamak amacıyla yazışmaların kullanılması.
• İş Hukuku Davaları: İşten çıkarma süreçlerinde, işveren veya çalışanlar arasındaki yazışmalar.
• Telif Hakkı İhlalleri: Fikri mülkiyet haklarına yönelik ihlallerin kanıtlanmasında mesaj içerikleri.
• İcra ve İflas Davaları: Borç ilişkileriyle ilgili görüşmeler veya ödeme taahhütleri.
• Miras Davaları: Vasiyet veya miras paylaşımına ilişkin anlaşmazlıkların çözümünde dijital iletişim.

Dijital delillerin kullanılması bazı sorunları da beraberinde getirir:

Örneğin;

• Manipülasyon Riski: Mesajların kolayca değiştirilebilmesi, delilin gerçekliğini sorgulatabilir.
• Kimlik Tespiti: Yazışmanın kim tarafından yapıldığını kesin olarak kanıtlamak zordur.
• Bağlamından Koparma: Mesajların yanlış yorumlanmasına yol açabilecek eksik ya da seçici sunumlar.

Bu sorunların önünü geçmek için, teknik analiz ve noter onayı gibi yöntemlere başvurulabilir.

Genel kural olarak, hukuka aykırı yollarla elde edilen deliller mahkemelerde kullanılamaz. 

Ancak, aşağıdaki istisnai durumlarda bu tür deliller dikkate alınabilir:

• Zorunluluk Hali: Kamu güvenliği veya kişinin hayatına dair kritik bir durum söz konusuysa.
• Başka Delil Yoksa: Suçun ispatı için başka bir delilin bulunmadığı durumlarda 

Unutmamak gerekir ki, bu istisnaların uygulanmasında, her olayın kendine özgü şartları dikkate alınacaktır.

Sosyal medya ve WhatsApp gibi mesajlaşma uygulamalarında yer alan yazışmaların delil olarak kullanılırkem dikkat edilmesi gereken noktalar şunlardır:

• Hukuka Uygunluk: Delilin yasal yollarla elde edilmiş olması.
• Bilirkişi Desteği: Teknik inceleme raporlarıyla delilin gerçekliğini kanıtlamak.
• Bağlam ve Bütünlük: Mesajların tam bir şekilde sunulması.
• Avukat Danışmanlığı: Profesyonel hukuk desteği almak, sürecin doğru yönetilmesi için kritik önem taşır.

Sosyal medya ve dijital platformlardaki yazışmalar, dikkatli ve doğru bir şekilde kullanıldığında mahkemelerde önemli bir delil niteliği taşıyabilir.

**

Önemle belirtmek gerekir ki bu yazıdaki bilgilerin tamamı genel bir bilgilendirme içermekte olup hukuki danışmanlık ve reklam gibi algılanmamalıdır.  Yaşanılan her bir olay ve uyuşmazlığın bağımsız biçimde ayrı bir hukuki değerlendirmeye tabi tutulması gerekir. Ayrıca her bir hukuki konu ve meselenin çözümü uzman bilgisi gerektirmektedir. Bu sebeple de karşı karşıya kaldığınız hukuki uyuşmazlıklar ve olaylar için yetkin bir avukattan hukuki danışmanlık almanızı, Yargıya taşınan uyuşmazlıklar açısından da dosyalarınızı yetkin bir avukat aracılığı ile takip etmenizi öneririz. Yukarıdaki makale ile ilgili olarak veya her türlü hukuki destek ve danışmanlık için büromuzla iletişime geçebilirsiniz.