Tahliye taahhütnamesinin kanuni dayanağı Türk Borçlar Kanununun md. 352/1 hükmüdür. Bu hükme göre; eğer bir tahliye taahhütnamesi mevcut ise ve kiracı taşınmazı taahhütnamede belirtilen tarihte boşaltmazsa, kiraya veren tahliye tarihinden itibaren 1 ay içerisinde icra veya dava yoluyla kira ilişkisini sona erdirebilir.
Tahliye taahhütnamesi kiracının taşınmaz belli bir tarihte boşaltmayı üstlendiği, kabul ettiği bir belgedir, tek taraflı bir hukuki işlemdir. Tahliye taahhütnamesinin geçerli olabilmesi için bazı şartlar mevcuttur. Bu şartlar şunlardır;
- Yazılı olarak düzenlenmesi
- Taahhüdün bizzat kiracı veya yetkili temsilcisi (örneğin avukatı) tarafından verilmesi
- Taahhüdün kiracının taşınmazı belli ve açıkça belirtilen bir tarihte boşaltmayı üstlendiğine dair bir beyan içermesi
- Taahhüdün bir koşula bağlı olarak verilmemesi
- Taahhüdün kira sözleşmesinden sonraki bir tarihte ve kiralananın kiracıya teslim edilmesinden sonra verilmesi
Tahliye taahhütnamesinin geçerli olması ve işleme konulabilmesi için yukarıdaki şartları sağlaması gerekir. Bu hususların ispatı yükü kiracının üzerindedir.
Tahliye taahhütnamesi kiracının belli bir tarihte bir koşul ve sebep aranmaksızın kiralanını boşaltmayı kabul, beyan ve taahhüt ettiği belgedir. Usulüne uygun biçimde düzenlenen tahliye taahhütnamesi mevcut ise kiracı, öncesinde kiraya verenin herhangi bir ihtarda bulunmasına gerek olmaksızın, taahhütnamede belirtilen tarih geldiğinde kiralananı boşaltmak durumundadır.
Tahliye taahhütnamesine rağmen kiracının kiralananı boşaltmaması durumunda kiraya veren tahliye taahhütnamesi ile tahliye tarihinden itibaren 1 ay içerisinde bir icra takibi başlatabilir. Bu yolun işe yaramaması durumunda kiraya verenin tahliye taahhütnamesine dayalı olarak dava açma hakkı da mevcuttur. Bu davada görevli mahkeme sulh hukuk mahkemesi, yetkili mahkeme ise taşınmazın bulunduğu yer, kiracı davalının yerleşim yeri mahkemesi ya da kira sözleşmesinin akdedildiği yer mahkemesidir.
Bununla birlikte, kiraya verenin yukarıda belirtildiği şekilde bir icra takibi veya dava yoluna başvurması halinde kiracının buna itiraz hakkı mevcuttur. Kiracı icra emrine itiraz ederek takibi durdurabilir. Bir dava açılmışsa burada kiracı örneğin tahliye taahhütnamesinin geçersizliği durumları mevcut ise bunları ispatlayarak yine kiralananı boşaltmaktan imtina edebilir. Bu hususlar teknik ve hukuki bilgi gerektirdiğinden kira uyuşmazlıkları ile ilgili olarak muhakkak kira ve tahliye hukuku alanında uzman bir avukattan hukuki destek alınmalıdır.
