Tahkikat aşaması hem yazılı yargılama usulünde hem de basit usulde oturumlarda yapılan duruşmalarla ve kural olarak sözlü şekilde yürütülür. Mahkeme önünde yapılan tahkikat işlemleri için ayrılmış zaman dilimine oturum, oturum esnasında yapılan tahkikat işlemlerine ise genel olarak duruşma denir.
HMK madde 147’ye göre Taraflar, ön inceleme aşamasının tamamlanmasından sonra tahkikat ve sözlü yargılama için duruşmaya davet edilir. Taraflara gönderilecek davetiyede, belirlenen gün ve saatte geçerli bir özrü olmadan mahkemede hazır bulunmadıkları takdirde, duruşmaya yokluklarında devam edileceği ve yapılan işlemlere itiraz edemeyecekleri, tahkikatın sona erdiği duruşmada sözlü yargılamaya geçileceği, sözlü yargılama için duruşmanın ertelenmesi hâlinde taraflara ayrıca davetiye gönderilmeyeceği ve yokluklarında hüküm verileceği bildirilir.
Genel olarak mahkemelerde duruşmaya katılmama durumunda ne olacağı davanın türüyle ilgilidir. Ceza davalarında ve hukuk davalarında durum farklıdır.