Bilindiği üzere tüketici uyuşmazlıklarının çözümünde tüketici mahkemelerinin yanında uyuşmazlık miktarına göre tüketici hakem heyetleri de görevli olabilmektedir. Bu parasal sınır 2024 yılı için 104.000,00-TL’dir.
Konuya ilişkin “Tüketici Hakem Heyeti Nedir? Nasıl Başvurulur?” isimli makalemize buraya tıklayarak erişebilirsiniz.
Uyuşmazlık konusunun parasal değeri belli olduğunda tüketici mahkemesine mi yoksa tüketici hakem heyetine mi başvurulacağını belirlemek kolaydır ancak uyuşmazlık konusu parasal değerin belli olmayıp belirsiz alacak talebinin söz konusu olduğu durumlarda nasıl bir yol izleneceği düşünülebilir.
Yargıtay’a göre tüketici mahkemesinde belirsiz alacak davası açarken dava değeri, tüketici hakem heyeti sınırının üzerinde olmalıdır. Aksi durumda dava şartı yokluğundan red kararı verilmesi gerekmektedir. Dolayısıyla dava konusu edilecek parasal talebin belirsiz olması durumunda buna ilişkin davanın 2024 yılı için 104.000,00-TL üzerinde bir tutar belirtilerek belirsiz alacak davası olarak açılması gerekmektedir.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 2017/2234 E., 2021/830 K. Sayılı ve 24.06.2021 Tarihli İlamına göre;
“...Direnme yolu ile Hukuk Genel Kurulu önüne gelen uyuşmazlık; tüketici hakem heyetlerinin görev sınırı dâhilinde kalan dava değeri üzerinden açılan belirsiz alacak davalarının tüketici mahkemelerince çözümlenmesinin mümkün olup olmadığı, buradan varılacak sonuca göre mahkemece “görevsizlik nedeniyle davanın reddine” karar verilmesinin yerinde olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
Tüketici gerek dava açarken (HMK, m.119/1-d) gerekse tüketici hakem heyetlerine başvururken (Yön. m. 22) talep sonucunun değerini göstermek zorundadır. Ancak iddia konusu alacak değerinin dava veya başvuru sırasında belirlenmesi mümkün değilse yahut alacaklıdan bunu belirlemesinin beklenemeyeceği bir hâl söz konusu ise dava/başvuru belirlenebilen asgari bir miktar üzerinden yapılacaktır. Tüketicinin belirleyebildiği ve bu suretle dilekçesinde gösterdiği asgari miktar TKHK’nın 68., ilgili Yönetmelik’in 6. maddesinde düzenlenen parasal sınır dâhilindeyse başvurunun kanunun amacına uygun şekilde öncelikle tüketici hakem heyetleri nezdinde yapılması gerekir. Aksi yönde bir kabul, kanun koyucunun belli parasal sınırlar için zorunlu çözüm yeri olarak öngördüğü tüketici hakem heyetlerini işlevsiz hâle getirerek, belirsiz alacak davası olarak açıldığı belirtilen her ihtilâfın mahkemeler önüne getirilmesine ve bu suretle kanun koyucunun amacına aykırı şekilde mahkemelerin iş yükünün artmasına, uyuşmazlıkların daha geç çözümlenmesine yol açacaktır. Nitekim bu husus Kanun’un 72. ve 84. maddelerine dayanılarak tüketici hakem heyetlerinin usul ve esaslarına ilişkin yönetmeliğin hazırlanması sırasında da dikkate alınmış ve 22. maddede açıkça düzenlenmiştir.
Tüm bu açıklamalar ışığında somut olay irdelendiğinde; belirsiz alacak davası şeklinde ileri sürülen alacak isteminde, talep tarihi itibariyle tüketici hakem heyetlerinin zorunlu görev sınırı dâhilinde bir dava değeri gösterilmiş olup bu hâlde öncelikle tüketici hakem heyetine başvuruda bulunulması gereklidir. Nitekim Hukuk Genel Kurulunun 04.03.2020 tarihli, 2017/13-551 E., 2010/239 K. sayılı kararında da aynı hususa işaret edilmiştir…"
