Ombudsmanlık Nedir?

Ombudsmanlık Nedir? - 168

OMBUDSMANLIK NEDİR?

Ombudsman; kelime anlamı olarak şikayetleri ve birtakım teşebbüsleri ele alıp değerlendiren ve bunlara her iki taraf için de tatmin edici çözümler bulan kişi yani arabulucu anlamına gelmektedir.

 

Ülkemizde ombudsmanlık denilince akla Kamu Denetçiliği Kurumu gelmektedir. Kamu Denetçiliği Kurumu vatandaşlar ile kamu kurumları arasındaki anlaşmazlıklar bakımından arabuluculuk rolü üstenmekte olan ve idarenin yargı denetimi dışında da denetimini sağlayan bir kamu kuruluşudur.

Kamu Denetçiliği Kurumu (Ombudsmanlık) Nedir?

Kamu Denetçiliği Kurumu, vatandaşların idarenin işlem ve eylemleri ya da kamu görevlilerinin tutum ve davranışları karşısında zarar, haksızlık ve mağduriyete uğramaları durumunda başvurabilecekleri bir hak arama kurumudur.

 

Kamu Denetçiliği Kurumu aynı zamanda bir idari kuruluş olarak yine idarelerin işlem ve eylemlerinin yargı dışında denetimini sağlayan önemli bir kurumdur.

 

Kamu Denetçiliği Kurumu Osmanlı Devleti yönetim geleneği ve yapısı altında kurulmuş ve günümüze kadar ulaşmıştır. 

 

Günümüzde Kamu Denetçiliği Kurumu anayasal bir kamu kuruluşu olarak faaliyet göstermektedir. Anayasa md. 74 hükmüne göre;

 

“VII. Dilekçe, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkı 

Madde 74 – Vatandaşlar ve karşılıklılık esası gözetilmek kaydıyla Türkiye’de ikamet eden yabancılar kendileriyle veya kamu ile ilgili dilek ve şikayetleri hakkında, yetkili makamlara ve Türkiye Büyük Millet Meclisine yazı ile başvurma hakkına sahiptir. 

Kendileriyle ilgili başvurmaların sonucu gecikmeksizin, dilekçe sahiplerine yazılı olarak bildirilir.

Herkes, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkına sahiptir.

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına bağlı olarak kurulan Kamu Denetçiliği Kurumu idarenin işleyişiyle ilgili şikâyetleri inceler.

Kamu Başdenetçisi Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından gizli oyla dört yıl için seçilir. İlk iki oylamada üye tamsayısının üçte iki ve üçüncü oylamada üye tamsayısının salt çoğunluğu aranır. Üçüncü oylamada salt çoğunluk sağlanamazsa, bu oylamada en çok oy alan iki aday için dördüncü oylama yapılır; dördüncü oylamada en fazla oy alan aday seçilmiş olur.

Bu maddede sayılan hakların kullanılma biçimi, Kamu Denetçiliği Kurumunun kuruluşu, görevi, çalışması, inceleme sonucunda yapacağı işlemler ile Kamu Başdenetçisi ve kamu denetçilerinin nitelikleri, seçimi ve özlük haklarına ilişkin usul ve esaslar kanunla düzenlenir.”

 

Kamu Denetçiliği Kurumu ayrıca 6328 ssayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu ve Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik ile de usul ve esasları düzenlenmiştir. Kamu Denetçiliği Kurumu TBMM Başkanlığı’na bağlı bir kamu tüzel kişiliği olup, merkezi Ankara’dadır. Kurum, Başdenetçilik ve Genel Sekreterlik’ten oluşur.

 

Kamu Denetçiliği Kurumu; idarenin işleyişi ile ilgili şikâyet üzerine, idarenin her türlü eylem ve işlemleri ile kamu görevlilerinin tutum ve davranışlarını insan haklarına dayanan adalet anlayışıyla hukuka ve hakkaniyete uygunluk yönlerinden inceleme ve araştırma yapma yetkisine sahiptir. Ayrıca Kurumun, inceleme ve araştırmaları sonucunda idareye hukuka ve hakkaniyete uygun davranması için önerilerde bulunabilme yetkisi vardır. Dolayısıyla Kurumun araştırma ve inceleme yetkisi, yerindelik denetimi yasağına tabi olan yargı mercilerinin yetkilerinden daha geniştir.

 

Kamu Denetçiliği Kurumu ile ilgili öne çıkan özellikler şu şekildedir;

  • Vatandaşlar ile kamu kurumları arasındaki anlaşmazlıkları en geç 6 ay içerisinde çözümler
  • Vatandaş ile idare arasındaki uyuşmazlıkları ücretsiz ve dostane biçimde çözer
  • Vatandaşa sunulan kamu hizmetinin kalitesini artırır
  • İdari yargının iş yükünü azaltır
  • Kamu görevlilerin haksız ve hukuka aykırı davranışlarını denetler ve kısıtlar
  • Kararlarında iyi yönetim ilkesini ve hakkaniyeti esas alır
  • Kural olarak idarenin işlem ve eylemlerinden mağdur olan kişilerin şikayetine üzerine inceleme yapar ancak Kamu Başdenetçisi toplumu ilgilendiren ve gerekli ve önemli gördüğü konularda resen “özel rapor” düzenleme yetkisine sahiptir

 

Kamu Denetçiliği Kurumunun Görev ve Yetkileri

Kamu Denetçiliği Kurumunun inceleme görev alanında kamu gücünü ve kaynaklarını kullanan tüm kamu kurum ve kuruluşları girmektedir. Ayrıca kamu hizmeti sunan özel hukuk tüzel kişileri de bu kapsama dahildir. Ayrıca kamuya yararlı dernekler ve vakıflar ile elektrik hizmeti sunan kuruluşlar da bu kapsam içerisindedir. Bu kurumların eylem ve işlemlerinden mağdur olanlar tarafından Kuruma şikayet başvurusunda bulunulabilmektedir.

 

Kamu Denetçiliği Kurumu konu bakımından ise kamu kurumlarının her türlü eylem ve işlemleri ile kamu görevlilerinin tutum ve davranışlarından kaynaklanan şikayetleri incelemeye yetkilidir.

 

Kamu Denetçiliği Kurumu Hangi Başvuruları İnceleyemez?

 

Kamu Denetçiliği Kurumu aşağıda belirtilen hususlarda inceleme yapamaz;

 

  • TBMM tarafından yürütülen yasama faaliyetlerine karşı yapılan başvurular incelenemez.
  • Başvuru Türk Silahlı Kuvvetlerinin askerlik düzeni ve disiplini ile ilgili ise başvuru incelenemez. Örneğin, askerdeki eğitimler ya da verilen emirler ombudsmanın görev alanı dışındadır.
  • Başvuru yapılan konu mahkemeye intikal ettiği durumlarda bu başvurular incelenemez. Örneğin, yapılan başvuruyla ilgili olarak ayrıca dava açıldığı anlaşıldığı anda başvurunun incelenmesi sonlandırılır.

 

Kamu Denetçiliği Kurumuna Kimler Başvurabilir?

 

      Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları başta olmak üzere; çocuklar, engelliler, mülteciler, ülkemizde geçici olarak ikamet edenler, turistler ve şirket gibi tüzel kişilerin Kamu Denetçiliğ Kurumuna başvuru ve şikayet hakkı mevcuttur.

 

Ancak bu kişilerin Kuruma şikayet başvurusunda bulunabilmesi için menfaatlerinin idare tarafından ihlal edilmiş olması gerekmektedir.

Kamu Denetçiliği Kurumuna Başvuru Usulü

Kamu Denetçiliği Kurumuna web sitesinden (https://ebasvuru.ombudsman.gov.tr/) e-başvuru yoluyla, e-Devlet platformu üzerinden, Kuruma doğrudan dilekçe vermek suretiyle ya da e-posta ve posta yoluyla başvurulması mümkündür. Başvuruların şikayetçinin bulunduğu ilin valiliği ya da ilçenin kaymakamlığı aracılığıyla yapılması da mümkündür.

 

Başvuru formu veya dilekçesinde aşağıdaki hususlar bulunmalıdır;

  • Ad-soyad, tüzel kişi ise unvan
  • TC Kimlik Numarası, eğer tüzel kişi ise tüzel kişi numarası,
  • Adres
  • Telefon numarası 
  • İmza
  • Şikayet edilen idare
  • Şikayet konusu ve talep
  • Tüzel kişilerde yetki belgesi ya da vekaletname
  • Başvuruya ilişkin tüm bilgi ve belgeler de ekte sunulmalıdır

 

Başvuru kural olarak Türkçe yapılır ancak başvurucunun kendini daha iyi ifade edebildiği bir yabancı dilde başvuru yapması da mümkündür. Başvurucunun kimliği talep halinde gizli tutulabilir.

 

Ayrıca önemle belirtmek gerekir ki Kamu Denetçiliği Kurumuna başvurmadan önce idareye başvuru yolu tüketilmiş olmalıdır. Yani şikayetçi öncelikle mağruriyetine sebep olan idareye karşı yazılı bir başvuruda bulunmalıdır ve bunun sonucu beklenmelidir. Ancak bu şart yerine getirilmeden yapılan başvurular da Kamu Denetçiliği Kurumu tarafından değerlendirilmekte ve incelemeye geçilmeden önce başvuru ilgili idareye gönderilmektedir.

 

Kamu Denetçiliği Kurumunun İnceleme Neticesinde Verebileceği Kararlar

Kamu Denetçiliği Kurumu kendisine yapılan şikayet başvurularını en geç 6 ay içerisinde sonuçlandırmaktadır. Belli bir prosedüre tabi olan inceleme neticesinde Kamu Denetçiliği Kurumu aşağıdaki kararları verebilir;

 

  • Karar Verilmesine Yer Olmadığına Dair Karar: Başvuranın vazgeçmesi, ölümü ya da tüzel kişi ise tasfiyesi ya da başvuru incelenirken aynı konuda dava açılması hallerinde bu karar verilir.
  • Dostane Çözüm Kararı: Başvuru konusu talebin idare tarafından yerine getirilmesi, sorunun çözülmesi nedeniyle şikayetten vazgeçilmesi ya da tarafların anlaştıklarını Kuruma bildirmeleri hallerinde bu karar verilir.
  • Red Kararı: Başvuranın şikayetinin haklı olmaması halinde bu karar verilir.
  • Tavsiye Kararı: Başvuranın haklı bulunması halinde bu karar verilir. Tavsiye kararı idareye hatalı davranışının kabulü, zararın tazmini, mevzuat değişikliği, şikayet konusu işlemin geri alınması, kaldırılması vb., konularda tavsiyeler içerir.

 

→ Konuya ilişkin detaylı bilgiye buraya tıklayarak erişebilirsiniz.

 

İdare Hukuku Avukatlık ve Danışmanlık Ücretleri 2025

 

İdare hukuku avukatlık ve danışmanlık ücretleri müvekkil ile avukat arasında somut olayın özelliklerine göre değişkenlik gösterir ve taraflar arasında serbest bir biçimde belirlenmektedir. Barolar belirli aralıklarla yol gösterici olması sebebiyle asgari ücret tarifeleri yayınlamaktadırlar. Hukuk Büromuz tarafından Ankara Barosu Avukatlık Tavsiye Ücret Tablosu dikkate alınmaktadır. Söz konusu tarifeler Baroların bulunduğu şehrin ve genel olarak ülkenin ekonomik koşulları, avukatların çalışma şartları ve ilgili diğer parametreler baz alınarak düzenlendiğinden bu tarifeler uygulamadaki ortalama ücretlere tekabül etmektedir. Ancak yine de belirtmek gerekir ki dava türü aynı olsa bile her iş kendi özelinde farklı iş ve işlemler gerektirdiğinden her dosya için belirlenen ücretlendirme farklı olabilir. Ayrıca Türkiye Barolar Birliği de her yıl asgari ücret tarifesi yayınlamaktadır. Bu noktada tekrar hatırlatmak gerekir ki Avukatlık ücretleri avukat ve müvekkil arasında; asgari ücret tarifesi, çalışma saatleri, davaya hazırlık süreci, delil toplama işlemleri, savunma stratejilerinin belirlenmesi, duruşmalar, müvekkil ile iletişim, avukatın deneyimi, uzmanlığı, bulunduğu şehir veya bölge gibi faktörlere bağlı olarak değişkenlik göstermektedir. ,

 

 

 

Önemle belirtmek gerekir ki bu yazıdaki bilgilerin tamamı genel bir bilgilendirme içermekte olup hukuki danışmanlık ve reklam gibi algılanmamalıdır.  Yaşanılan her bir olay ve uyuşmazlığın bağımsız biçimde ayrı bir hukuki değerlendirmeye tabi tutulması gerekir. Ayrıca her bir hukuki konu ve meselenin çözümü uzman bilgisi gerektirmektedir. Bu sebeple de karşı karşıya kaldığınız hukuki uyuşmazlıklar ve olaylar için yetkin bir avukattan hukuki danışmanlık almanızı, Yargıya taşınan uyuşmazlıklar açısından da dosyalarınızı yetkin bir avukat aracılığı ile takip etmenizi öneririz. Yukarıdaki makale ile ilgili olarak veya her türlü hukuki destek ve danışmanlık için büromuzla iletişime geçebilirsiniz.

 

 

 

İçeriklerimiz

Tacir Yardımcıları: İş Dünyasında Temel Roller - tacir-yardimcilari-is-duenyasinda-temel-roller

Tacir Yardımcıları: İş Dünyasında Temel Roller

Tacir yardımcıları, ticaret ve iş dünyasında işletmelerin operasyonel süreçlerini kolaylaştıran ve yöneticilere destek sağlayan profesyonellerdir. Türk Ticaret Kanunu'na göre tacir yardımcıları, bağlı yardımcılar (ticari vekil, pazarlamacı vb.) ve ba...

AYM’den Kritik İptal: Temyiz Sınırlarında Belirsizliğe Son! - aym-den-kritik-iptal-temyiz-sinirlarinda-belirsizlige-son

AYM’den Kritik İptal: Temyiz Sınırlarında Belirsizliğe Son!

Anayasa Mahkemesi, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (HMK) ek 1. maddesi kapsamında belirlenen istinaf ve temyiz başvurularına ilişkin parasal sınırların her yıl yeniden değerleme oranına göre güncellenmesine dair düzenlemeyi inceleyerek, bu ...

Alkollü Sürücüye Kasko Ödemesi: Kusursuz Olmak Yeterli mi? - alkollue-sueruecueye-kasko-oedemesi-kusursuz-olmak-yeterli-mi

Alkollü Sürücüye Kasko Ödemesi: Kusursuz Olmak Yeterli mi?

Trafik kazası, kusuru olan ya da kusuru bulunmayan sürücü, kasko poliçesi kapsamında kayıtlı şartlar dahilinde hasar ödemesi alabilir. Bu durumda, ödenecek tutar ve kapsam; sigorta sözleşmesinde yer alan teminat limitleri, istisnalar ve ek şartlara b...

Kat İrtifakı Nedir? - kat-irtifaki-nedir

Kat İrtifakı Nedir?

Kat İrtifakı Nedir? Kat İrtifakı Kurulabilmesi İçin Gerekli Koşullar Nelerdir? Kat İrtifakı Sahiplerinin Hak ve Yükümlülükleri Nelerdir? Bütün bu soruların cevapları için bu yazımızı okumalısınız!

Aile Hukukunda Uzaklaştırma Kararı ve Koruma Tedbirleri - aile-hukukunda-uzaklastirma-karari-ve-koruma-tedbirleri

Aile Hukukunda Uzaklaştırma Kararı ve Koruma Tedbirleri

Dünyanın pek çok yerinde kadınlar ve cinsiyet farkı gözetmeksizin zayıf durumda olan bireyler, şiddete maruz kalmaktadır. Bu durumu engellemek amacıyla devletler, uluslararası düzeyde ve kendi iç hukuklarında çeşitli yasal düzenlemeler yapmaktadır. T...

2025 CMK Tarifesi Açıklandı! - 2025-cmk-asgari-uecret-tarifesi-aciklandi

2025 CMK Tarifesi Açıklandı!

2025 CMK Tarifesi Yayımlandı! Detaylar bu yazımızda!

 Hukuka Aykırı Arama: Deliller de Şüpheli! - hukuka-aykiri-arama-deliller-de-suepheli

Hukuka Aykırı Arama: Deliller de Şüpheli!

Bir aramanın hukuka uygun olması için yalnızca mahkeme kararı veya savcılık izni yeterli değildir. Kanun, konut aramalarında ihtiyar heyetinden veya komşulardan en az iki kişinin kesintisiz olarak bulunmasını şart koşar. Peki, bu kişiler yoksa ne olu...

Tüketici Davalarında Zorunlu Arabuluculuk - tueketici-davalarinda-zorunlu-arabuluculuk

Tüketici Davalarında Zorunlu Arabuluculuk

Tüketici davalarında zorunlu arabuluculuk, tarafların mahkemeye gitmeden önce aralarındaki uyuşmazlığı bir arabulucu yardımıyla çözmelerini öngören hukuki bir mekanizmadır. Bu uygulama, 7251 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu ve 6502 sayılı Tüketicinin...

Trafik Kazalarında Tedavi Giderleri: SGK mı, Sigorta Şirketi mi? - trafik-kazalarinda-tedavi-giderleri-sgk-mi-sigorta-sirketi-mi

Trafik Kazalarında Tedavi Giderleri: SGK mı, Sigorta Şirketi mi?

Trafik kazaları, yalnızca fiziksel değil, aynı zamanda maddi açıdan da ağır sonuçlar doğurabilir. Yaralanma sonucu ortaya çıkan tedavi masraflarının kim tarafından karşılanacağı konusu ise mağdurlar açısından oldukça kritik bir meseledir. Yargıtay'ın...

Adres
BALGAT MAH. DOKTOR SADIK AHMET CADDESİ KREŞ APT. NO:49/1 ÇANKAYA ANKARA

İletişim Formu

YASAL UYARI

Bu sitede bulunan her türlü bilgi, yazı ve yapılan açıklamalar 1136 sayılı Avukatlık Kanunu ve Türkiye Barolar Birliği’nin meslek kuralları bağlamında bilgilendirme amaçlı olup reklam amacı taşımaz. Bu nedenle, haksız rekabet yaratıldığı şeklinde yorumlanmamalıdır. Ziyaretçiler ve Müvekkillerin, Sitede yayımda olan bilgiler nedeniyle zarara uğradıkları iddiası bakımından Hukuk Büromuz herhangi bir sorumluluk kabul etmemektedir.